Ablacja wątroby - leczenie raka, guzów w wątrobie

Jedną z metod stosowanych w leczeniu pierwotnych i wtórnych guzów złośliwych wątroby jest ablacja. Zalicza się ją do technik wykorzystywanych w sytuacji, gdy istnieją przeciwwskazania do resekcji zmian nowotworowych. Zabieg wykonuje się przede wszystkim, gdy guzki są bardzo liczne i obejmują oba płaty tego organu. Jest również realizowany, jeśli rak zlokalizowany jest w okolicy dużych naczyń tętniczych. Stanowi alternatywę dla pacjentów w ciężkim stanie.

Czym jest rak wątroby?

W przypadku nowotworów złośliwych wątroby zdecydowaną większość stanowi rak pierwotny wątrobowokomórkowy. Pochodzi on z hepatocytów, które są komórkami miąższu tego narządu. Guzy najczęściej rozwijają się w wyniku przewlekłego zapalenia wywołanego wirusami typu B i C. Do innych czynników ryzyka rozwoju schorzenia zalicza się m.in.:

• nieprawidłową dietę,
• nadużywanie alkoholu,
• palenie papierosów,
• predyspozycje genetyczne – np. jak hemochromatoza (nadmierne gromadzenie się żelaza w organizmie),
• niektóre schorzenia – np. choroba Wilsona,
• stany zapalne wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych.

Ponadto rak wątroby może być skutkiem innych chorób nowotworowych m.in. gruczolakoraków przewodu pokarmowego (jelit, żołądka, pęcherzyka żółciowego, dróg żółciowych) oraz samych nowotworów: płuc, tarczycy, trzustki, piersi i nerki. Pojawiają się wówczas guzy przerzutowe przeważnie w bezpośredniej odległości od pierwotnego. Do ich rozwoju dochodzi też z powodu przedostania się komórek nowotworowych do układu chłonnego. Inną możliwością takiego stanu rzeczy jest przemieszczanie się komórek guza pierwotnego przez naczynia krwionośne.

Warto dodać, że wątroba jest jedynym miejscem wznowy procesu nowotworowego u znacznej większości pacjentów ze zdiagnozowanym rakiem.

Co to jest ablacja wątroby i jakie są jej odmiany?

Ablacja jest to metoda bezpośredniej aplikacji związków chemicznych lub wysokiej temperatury w obręb leczonej zmiany w celu całkowitego wyeliminowania guza lub jego znacznego zniszczenia. Techniki te mogą być stosowane u pacjentów z kilkoma małymi guzami i w sytuacjach kiedy operacja nie jest dobrym rozwiązaniem (często z powodu złego stanu ogólnego lub pogorszonej funkcji wątroby).

Zastosowanie znajduje wiele odmian ablacji: krioablacja (mrożenie), ablacja etanolem, laserem, i termoablacje: falami elektromagnetycznymi o częstotliwości radiowej (ang. radiofrequency ablation – RFA) i falami o spektrum mikrofal (ang. Micro WaveAblation – MWA).

Ablacja częstotliwościami radiowymi (RFA)

Ablacja falami radiowymi jest jedną z najczęstszych metod ablacji małych guzów. Wykorzystuje fale radiowe o wysokiej energii. Lekarz wprowadza przez skórę cienką, przypominającą igłę sondę do guza. Następnie przez końcówkę sondy przepływa prąd o wysokiej częstotliwości, który ogrzewa guz i niszczy komórki rakowe.

Ablacja mikrofalowa (MWA)

Ablacja mikrofalowa wykorzystuje energię fal elektromagnetycznych do ogrzewania i niszczenia guza. Wykonuje się ją podobnie jak RFA poprzez przezskórne (bez potrzeby operacji) wprowadzenie w guza elektrody pod kontrola USG lub tomografii komputerowej

Krioablacja (krioterapia)

Krioablacja niszczy guz poprzez zamrożenie go za pomocą cienkiej metalowej sondy. Sonda jest wprowadzana do guza, a następnie przepuszczane są przez nią bardzo zimne gazy w celu zamrożenia guza, co powoduje śmierć komórek rakowych.

Ablacja etanolem (alkoholem)

Jest to również znane jako przezskórne wstrzyknięcie etanolu (PEI). W tej procedurze stężony alkohol jest wstrzykiwany bezpośrednio do guza, aby uszkodzić komórki rakowe. Czasami może być konieczne kilkuetapowe leczenie.

Ablacji można poddać zarówno zmiany o charakterze złośliwym jak i łagodnym prawie w każdym narządzie do którego istnieje techniczny dostęp i możliwość uwidocznienia.

Ablacja zmian w wątrobie

Do zabiegu kwalifikujemy pacjentów indywidualnie po ocenie badań obrazowych (TK/MR). Ablacje wykonuje się, jeśli chory nie może mieć wykonanej operacji usunięcia guza. Może tak być, ponieważ położenie raka utrudnia operację lub chory nie czuj się na tyle dobrze, aby poddać się operacji. W przypadku gdy guz jest bardzo mały zamiast operacji (wycięcia części wątroby) można wykonać RFA. Ablacje na ogół działają najlepiej w przypadku małych nowotworów, zwykle mniejszych niż 5 cm średnicy. Zabiegi można powtarzać.

Najczęściej wykonujemy zabiegi w wątrobie w zakresie raka wątrobowokomórkowego (HCC) jak i przerzutów do wątroby głównie raka jelita grubego oraz guzów nerki. Zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym.

Jakie efekty może przynieść ablacja wątroby?

W wyniku ablacji wątroby może nastąpić duże zniszczenie tkanki nowotworowej. Guzy usuwane są w sposób małoinwazyjny dla pacjentów, którzy znajdują się w różnym stanie klinicznym i borykają się z rakiem w mniej lub bardziej zaawansowanym stadium. Ponadto tego rodzaju procedura medyczna może być powtarzana.

Zdarza się, że po zabiegu pacjent odczuwa ból zlokalizowany w okolicy, która uległa koagulacji oraz podwyższenie temperatury ciała.

Dwa systemy do zabiegów ablacji

W Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach dysponujemy dwoma systemami do zabiegów opartymi na nieco innej technice działania:

• Pierwszy to echolaserem firmy Elesta wykorzystującym światło lasera wprowadzonym cienkim włóknem (włókno śr 0.3mm, igła śr 0.7mm) w obręb zmiany. W zależności od wielkości guza stosuje się odpowiednią ilość włókien.
• Drugi systemem ablacyjny Emprint firmy Medtronic z technologią Thermosphere wykorzystującym mikrofale (MWA).

Oba systemy mają podobną skuteczność w niszczeniu guzów.

Zabiegi wykonuje w ramach umowy z NFZ. Chorzy, którzy chcą uzyskać więcej informacji proszeni są o kontakt bezpośrednio z dr Kidzińskim ( 609 660 722 lub chemoembolizacja@gmail.com ).

ALL RIGHTS RESERVED - 2023 KRZYSZTOFPYRA.PL

IMPLEMENTATION AND DESIGN: FRENCH TOAST

KRZYSZTOFPYRA.PL

tel:

Zakład Radiologii Zabiegowej i Neuroradiologii

SPSK4 Lubelskiego Uniwersytetu Medycznego

ul. Jaczewskiego 8, 20-954 LUBLIN

Dr hab. n. med.

Krzysztof Pyra

Radiolog zabiegowy

email:

Ablacja wątroby metodą MWA i RFA

Jednym ze stosowanych przez lekarzy sposobów leczenia pierwotnego raka oraz przerzutów jest ablacja wątroby za pomocą fal radiowych – RFA lub mikrofal – MWA. Metody te zaleca się pacjentom, u których guzy nie nadają się do chirurgicznej resekcji. W większości badań ponad połowa nowotworów leczonych tymi technikami nie powróciła. W przypadku wielu chorych można je rozważyć, ponieważ:

• poważne powikłania występują rzadko, a dyskomfort jest mniejszy niż w przypadku standardowej operacji,
• mogą być stosowane wielokrotnie w leczeniu nawracających guzów,
• nie wymagają nacięć chirurgicznych ani zakładania szwów,
• charakteryzują się stosunkowo szybkimi procedurami, a powrót pacjenta do zdrowia jest zwykle dużo krótszy niż w przypadku resekcji nowotworu,
• przezskórna ablacja, podczas której igły wprowadzane są przez skórę, jest małoinwazyjna i nie wymaga hospitalizacji.

Ewentualna chemioterapia może zostać wznowiona niemal natychmiast po przeprowadzonym zabiegu.

Czym się różni ablacja wątroby mikrofalowa od radiowej?

Jedna z najnowszych technologii w leczeniu nowotworów wątroby – ablacja mikrofalowa (MWA), wpływa na komórki rakowe za pomocą ciepła wytwarzanego przez energię mikrofal. Do dokładnej lokalizacji guza stosuje się tomografię komputerową, ultrasonografię lub rezonans magnetyczny. Precyzyjnie wprowadzana jest cienka sonda, która emituje wiązkę promieniowania. Wytwarza się intensywne ciepło, które uszkadza tkankę raka nawet w ciągu 10 minut.

Ablacja mikrofalowa ma wiele zalet w porównaniu z RFA – tradycyjną metodą leczenia guzów wątroby. Wymienia się przede wszystkim:

• szybkość – MWA jest szybsza niż RFA, może skuteczniej redukować nowotwór i skracać czas przebywania pacjentów w znieczuleniu ogólnym,
• może być stosowana jednocześnie do kilku zmian podczas jednego zabiegu,
• zazwyczaj oddziałuje na guzy o większych rozmiarach, niż jest to możliwe w przypadku RFA.

Ponieważ wątroba ma dwa źródła krwi i gotowy magazyn czynników wzrostu, wykazuje niestety znaczną podatność na przerzuty z innych części ciała, a szczególnie z jamy brzusznej, np. z jelita grubego.